Διαβάζω Ταινιες καταστροφης του Hollywood από τα Fantasy Archives της Fantasy Gate! Bookmark and Share


από Ράνια Ιωάννου (melian)


Ταινίες καταστροφής του Hollywood


Η σχέση του Χόλιγουντ με την κοινωνία είναι αμφίδρομη. Άλλοτε τρέφεται από τους φόβους και τις ανασφάλειες των ανθρώπων και άλλοτε η ίδια λειτουργεί ως φορέας πρόκλησης ανησυχίας στο κοινό. Η ιδιαίτερη αυτή σχέση γίνεται περισσότερο εμφανής στις ταινίες καταστροφής, οι οποίες συχνά εμπνέονται από τα αντίστοιχα σενάρια που επικρατούν κάθε εποχή. 


Ως «ταινία καταστροφής» θα χαρακτηρίζαμε κάθε ταινία που πραγματεύεται μια δυνητική απειλή, φανταστική ή μη: από τις λεγόμενες αποκαλυπτικές ταινίες, που παρουσιάζουν τις προσπάθειες επιβίωσης της ανθρωπότητας σε ένα δυστοπικό Σύμπαν, τις ταινίες που παρουσιάζουν το τέλος του κόσμου, τα φιλμ φυσικών καταστροφών και επιδημιών, μέχρι και τις κινηματογραφικές παραγωγές που παρουσιάζουν επιθέσεις εξωγήινων ή ζόμπι. Κοινός παράγοντας σε όλες είναι οι απέλπιδες προσπάθειες των ανθρώπων να αποδεχτούν, να επιζήσουν ή ακόμα και να αποτρέψουν τις επικείμενες καταστροφές. 


ΤΟ 2012 ΕΜΠΝΕΕΙ 
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ταινίας καταστροφής είναι το «2012», μια παραγωγή που έκανε το ντεμπούτο στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2009 και η οποία, με την έλευση του νέου έτους, είναι πιο επίκαιρη παρά ποτέ. Η ταινία βασίστηκε στην έντονη φημολογία που θέλει τον κόσμο να καταστρέφεται το 2012, σύμφωνα με ένα από τα σωζόμενα ημερολόγια των Μάγια. Πρόκειται ουσιαστικά για μια περιπέτεια που παρουσιάζει τις προσπάθειες των ανθρώπων να προστατευτούν από έναν τεράστιο κατακλυσμό που απειλεί τη Γη. Η ταινία βασίζεται σε έναν ευρέως διαδεδομένο μύθο και διηγείται ακόμα μια ιστορία μαζικής καταστροφής μέσα από υψηλής τεχνολογίας εφέ και την πλούσια δράση, στοιχεία που χαρακτηρίζουν άλλωστε κάθε αντίστοιχη χολιγουντιανή παραγωγή. 


ΑΠΕΙΛΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ 
Μια ακόμα ταινία, προϊόν του φόβου της χιλιετίας και της ανασφάλειας πολλών θεοφοβούμενων συνανθρώπων μας για την έλευση της Αποκάλυψης, είναι η ταινία «Αρμαγεδδών» (1998). Οι παραγωγοί του φιλμ σκέφτηκαν περίτεχνα να συνδέσουν το διαχρονικό φόβο των ανθρώπων για μια επικείμενη πτώση μετεωρίτη με καταστροφικές συνέπειες για τη ζωή στη Γη με την Αποκάλυψη του Ιωάννη, δημιουργώντας συνειρμούς που μόνο αρνητικά συναισθήματα θα μπορούσαν να προκαλέσουν. Παρά την τεράστια διαφημιστική προώθηση, η ταινία δεν στάθηκε στο ύψος των προσδοκιών που δημιούργησε, μιας και ουσιαστικά ήταν μια ιστορία αγάπης με «αποκαλυπτικό» περίβλημα. 


ΦΟΝΙΚΟΙ ΙΟΙ 
Στο ίδιο κλίμα καταστροφολογίας, αλλά μέσα από ένα σενάριο που θυμίζει περισσότερο επιστημονική φαντασία και έντονα στοιχεία τρόμου, κινήθηκε και η ταινία του Βρετανού Ντάνι Μπόιλ, «28 μέρες μετά» (2002). Στο συγκεκριμένο φιλμ παρακολουθούμε τις προσπάθειες μιας ομάδας ανθρώπων να επιβιώσουν από ένα φοβερό ιό που μετατρέπει τους ανθρώπους σε ζόμπι. Μπορεί η ιδέα να φαντάζει εξαιρετικά απίθανη, βασίζεται όμως στον ενδόμυχο φόβο μας για την εμφάνιση ενός μικροσκοπικού οργανισμού που θα μπορούσε να εξολοθρεύσει την ανθρωπότητα μια για πάντα από το πρόσωπο της Γης. 


ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ 
Η μανία της φύσης έχει κεντρίσει αρκετές φορές το ενδιαφέρον των παραγωγών τέτοιου είδους ταινιών. Στο πλαίσιο αυτό έχουν κυκλοφορήσει αρκετές ταινίες που σχετίζονται με καταστροφικούς σεισμούς, τρικυμίες, τυφώνες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, μπροστά στα οποία ο άνθρωπος φαίνεται τελείως ανήμπορος να αντιδράσει. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφόρησαν παραγωγές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις που μπορεί αυτή να έχει στον πλανήτη μας. Η ταινία «Μετά την επόμενη μέρα» (2004) αναπαράγει εξαιρετικά πετυχήμενα τον ανθρώπινο φόβο για τις καταστροφικές συνέπειες που μπορεί να έχει η αύξηση της θερμοκρασίας στη Γη, οδηγώντας τα πράγματα σε μια νέα εποχή των Παγετώνων. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι η συγκεκριμένη ταινία αποτελεί την έκτη πιο πετυχημένη εισπρακτικά ταινία στις ΗΠΑ. 


ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ; 
Το περιέχομενο των χολιγουντιανών ταινιών καταστροφής έχει αναγκάσει αρκετούς συνωμοσιολόγους αλλά και απλά περίεργους ανθρώπους να αναρωτηθούν για το εάν πίσω από όλα αυτά τα σενάρια κρύβονται μόνο οι φανταστικές σκέψεις των σεναριογράφων. Έτσι, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι οι παραγωγές αυτές στην πραγματικότητα μας προετοιμάζουν για εφιαλτικά μελλοντικά σενάρια που αφορούν είτε τη μαζική εξόντωση του είδους μας από κάποια φυσική καταστροφή είτε τις αρνητικές συνέπειες που θα μπορούσε να έχει μια ενδεχόμενη μελλοντική «επαφή» με κάποιον υπεραναπτυγμένο εξωγήινο πολιτισμό. 


Με μια πρώτη ανάγνωση, θα έλεγε κανείς ότι αυτό που προσελκύει το θεατή είναι η αδρεναλίνη που γεννιέται από το φόβο του, η ανάγκη να αντιμετωπίσει την καταστροφή και να προετοιμαστεί γι’ αυτήν. Στην πραγματικότητα η αλήθεια κρύβεται στον ίδιο λόγο για τον οποίο οι θεατές παρακολουθούν ταινίες τρόμου: την ασφάλεια της θέσης τους. Κανένα συμβάν, όσο σοκαριστικό και ρεαλιστικό και αν φαίνεται, δεν μας προκαλεί πραγματικό τρόμο ή δεν φαντάζει πιθανό όσο παραμένουμε «εγκλωβισμένοι» στην ασφάλεια του καναπέ ή της αναπαυτικής καρέκλας του κινηματογράφου. Η καταστροφή που παρατηρούμε μπροστά μας αφορά πάντα τους «άλλους» και ποτέ εμάς τους ίδιους, γι’ αυτό και δεν μπορεί να μας αγγίξει πραγματικά. Αντιθέτως, μας επιτρέπει να αποσυμπιεστούμε από την καθημερινότητά μας, από τα άγχη και τις καθημερινές ανασφάλειές μας και συχνά μας κάνει να σκεφτόμαστε πόσο τυχεροί είμαστε για όλα αυτά που μπορούμε να απολαμβάνουμε, σκεφτόμενοι ενδεχομένως ότι «υπάρχουν και χειρότερα»... 


* σημείωση 1: η εικόνα ανοίγματος του παρόντος άρθρου είναι δημιουργία του KennethJensen.

** σημείωση 2: το παρόν άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από τη στήλη F... for fantasy που δημοσιεύεται κάθε εβδομάδα στο περιοδικό Φαινόμενα (τεύχος 61).

________________________________



    τα έχεις διαβάσει;

Βιβλία Fantasy

Διαβάσαμε & Κρίνουμε
Fantasy Archive

Μουσική Φαντασίας

Ακούσαμε & Προτείνουμε
Fantasy Archive

Visual Art - Ζωγραφική

Είδαμε & Παρουσιάζουμε
Fantasy Archive

Comics - Graphic Novels

Εικόνες & Κείμενα Φαντασίας
Fantasy Archive

Ταινίες & Σειρές Φαντασίας

Εντυπώσεις και Συναισθήματα
Fantasy Archive

Video Games

Η F Γωνιά των Gamers
Fantasy Archive